Czym jest cyberbezpieczeństwo?

Aż 50% firm ma do czynienia z cyberatakami przynajmniej raz w tygodniu – tak podaje cert.pl, czyli organizacja zajmująca się zbieraniem danych o atakach na sieci teleinformatyczne. Warto podkreślić, że atakowane są również organizacje państwowe o strategicznym znaczeniu. To choćby atak na PAP z maja 2024, który został przeprowadzony przy użyciu złośliwego oprogramowania (malware) – jak podał rząd w oficjalnym komunikacie. Dane są zatrważające, dlatego warto sprawdzić, jakie ataki stanowią największe zagrożenie dla cyberbezpieczeństwa w polskich organizacjach, oraz odpowiedzieć na pytanie, czym ono dokładnie jest i jak o nie zadbać. Zgodnie z definicją, cyberbezpieczeństwo to zbiór technologii i podejmowanych działań, które mają na celu ochronę systemów komputerowych, sieci i danych przed nieuprawnionym dostępem, atakami i wyrządzeniem szkód przez zewnętrzne podmioty.

Jakie rodzaje zagrożeń cyberbezpieczeństwa można wskazać?

Cyberbezpieczeństwo w firmie może zostać zagrożone na wiele różnych sposobów. Prezentujemy przykładowe ryzyka, przed jakimi trzeba się skutecznie zabezpieczyć.

Phishing

To jedne z najpowszechniejszych, a przy tym bardzo skutecznych ataków na cyberbezpieczeństwo firm i nie tylko. Polegają one zwykle na podszyciu się pod znane firmy, organizacje czy instytucje. Mogą obejmować tworzenie fałszywych stron www, rozsyłanie e-maili lub SMS-ów. Ich celem jest wyłudzanie wrażliwych danych: haseł, loginów, numerów kart płatniczych lub danych osobowych. Jedną z odmian phishingu jest vishing (od voice – głos). W tym rodzaju ataku wykorzystuje się rozmowy telefoniczne prowadzone przez oszustów podszywających się pod inne osoby, np. pracowników banków.

Ataki hakerskie

Ataki hakerskie są szczególnie typowe dla firm i dużych organizacji. Ich celem jest uzyskanie dostępu do zasobów chronionych autoryzacją. „Ofiarą” takich cyberataków mogą paść serwery, routery, zapory sieciowe lub firewalle. Atakujący dąży do przejęcia kontroli nad urządzeniem, czasami też do zakłócenia lub przerwania jego działania. Zwykle ataki hakerskie wymagają odpowiedniego przygotowania, a przede wszystkim wiedzy i umiejętności technicznych. Są więc dokonywane przez wyspecjalizowane grupy hakerskie.

Ataki na dane osobowe

Ich celem jest kradzież poufnych informacji, zwykle o osobach fizycznych. Obecnie takie dane są wyjątkowo cenne. Mogą więc zostać odsprzedane dalej. Mechanizmy działania oszustów mogą być różne (to może być phishing, malware lub inne typy ataków). Wspólny jest natomiast ich cel – czyli pozyskanie poufnych danych osobowych.

Malware

Malware to złośliwe oprogramowanie, które wywołuje w organizacji różne niepożądane skutki i narusza bezpieczeństwo systemu komputerowego. Malware może mieć postać wirusów, trojanów, robaków komputerowych lub adware. Każdy z nich działa nieco inaczej, jednak może być bardzo szkodliwy.

Ransomware

To jeden z najgroźniejszych rodzajów ataków na cyberbezpieczeństwo firmy. Polega na zablokowaniu dostępu do systemu informatycznego, a następnie na zażądaniu okupu w zamian za jego zwrócenie. Ransomware przewiduje kilka etapów, czyli: • infekowanie, • szyfrowanie danych, • żądanie okupu, • uzyskanie okupu.

Ataki socjotechniczne

Ataki socjotechniczne to nieco mniej typowy rodzaj cyberataków, ponieważ w mniejszym stopniu wykorzystuje technologię, a w większym bazuje na zmanipulowaniu użytkownika. W tego rodzaju zdarzeniach osoba atakowana może dobrowolnie kliknąć fałszywy link, wejść na sfingowaną stronę czy podać swoje dane osobowe.

To ataki bazujące na najsłabszym ogniwie zabezpieczeń – czyli na samym użytkowniku i jego zachowaniach.

Ochrona przed cyberatakami w firmie

W 2023 roku weszła w życie unijna dyrektywa NIS2. Niedługo zostanie wdrożona także w Polsce. Jej zadaniem jest poprawa bezpieczeństwa cyfrowego w krajach członkowskich. Nowe wymogi będą obejmowały wybrane przedsiębiorstwa (ze względu na branże, a jakich działają) oraz instytucje publiczne. Firmy, które zostaną objęte dyrektywą, będą zmuszone do spełnienia szeregu wymogów. Jakich?

Więcej piszemy o tym tutaj: Dyrektywa NIS2. Co zawiera i kogo dotyczą nowe przepisy - wymagania i implementacja.

Ochrona przed cyberatakami w firmie

Cyberbezpieczeństwo na wysokim poziomie to konieczność w każdej firmie. Obecnie pytanie „czy firma zostanie zaatakowana” nie jest już aktualne. Teraz znacznie bardziej uzasadnionym staje się pytanie „kiedy nastąpi atak i czy firma jest na niego gotowa”.

W Exea wspiera organizacje w zadbaniu o swoje najcenniejsze zasoby. Nad cyberbezpieczeństwem czuwa sztab inżynierów i analityków, którzy działają bez przerwy Monitorują prawidłowość działania systemów i natychmiast reagują na nieprawidłowości. Stosują przy tym zaawansowane technologie takie jak SIEM (Security Information and Event Management), aby zbierać dane i reagować na informacje z różnych źródeł. Jak zadbać o bezpieczeństwo cyfrowe w firmie? Warto zwrócić uwagę na dwa obszary.

Zbudowanie SOC (Security Operation Center)

Security Operations Center (SOC) jest obszarem w organizacji, które służy do monitorowania, wykrywania, a także zarządzania zagrożeniami dotyczącymi cyberbezpieczeństwa informacji i systemów informatycznych. Takie miejsce jest najważniejszym elementem strategii bezpieczeństwa IT. W jego skład wchodzą zaawansowane narzędzia i procesy służące do ochrony przed cyberatakami, a także do zarządzania incydentami i ich zgłaszania.

Testy socjotechniczne – człowiek najsłabszym ogniwem

Badania potwierdzają, że zachowania użytkowników stanowią najsłabszy element w systemach zabezpieczeń. W związku z tym skuteczna ochrona przed cyberatakami musi także obejmować odpowiednią edukację i szkolenia.

Bardzo pomocne są również testy socjotechniczne. Mogą one polegać na zorganizowaniu pozornego ataku phishingowego (np. wysłaniu podejrzanego maila z linkiem), aby ocenić, jak pracownicy organizacji na niego zareagują. Jeśli ich zachowanie nie będzie zgodne z zasadami bezpieczeństwa, warto przeprowadzić dodatkowe przeszkolenie.

Odpowiedzialność karna zarządu za brak wdrożonych zabezpieczeń

Należy mieć na uwadze, że w związku ze wspomnianą dyrektywą NIS2 zarządy organizacji będą rozliczane ze zrealizowanie wytycznych. Jeśli pojawią się niedociągnięcia lub nieprawidłowości (np. brak zgłaszania incydentów w wymaganych trybie i czasie), osoby odpowiedzialne, czyli zarząd organizacji, mogą zostać ukarane. To mogą być zarówno kary finansowe, jak i cofnięcie certyfikatów i inne reperkusje. Cyberbezpieczeństwo w firmach to obecnie kwestia kluczowa, o którą trzeba zadbać – niezależnie od wprowadzanych przepisów. Wdrożenie odpowiednich zabezpieczeń i, co najważniejsze, przeszkolenie pracowników, są niezbędne, by chronić się przed cyberatakami.